“Omzet smartwatches en fitnesstrackers groeit flink”, “Omzetstijging Ahold dankzij dure dollar” en “Winkeliers hebben last van omzetdaling door online shops”. Dit zijn zomaar wat nieuwskoppen die de afgelopen tijd in de media verschenen.
Omzet zegt kennelijk iets over hoe goed een bedrijf of branche het doet. Maar wat betekent omzet en hoe moet je omzet berekenen? In dit artikel wordt dat uitgelegd. Aan de hand van voorbeelden wordt toegelicht wat het verschil is tussen bruto-omzet, netto-omzet, afzet, winst en opbrengst.
Omzet berekenen
Omzet is het aantal verkochte producten (afzet) maal de verkoopprijs. De omzet kan over iedere gewenste periode worden berekend. Een dag, een week, een maand, een jaar of zelfs meerdere jaren. Veel bedrijven berekenen zelfs of hun omzet in de ochtend hoger is dan tijdens middag- of avonduren.
Rekenvoorbeeld
Een bloemenwinkel is 6 dagen per week open van 8.00 u. ‘s ochtends tot 20.00 u. ‘s avonds. Iedere maand worden 600 boeketten verkocht. De prijs van een boeket is € 14,-. De omzet is het aantal verkochte boeketten maal de verkoopprijs. De formule hiervoor is p x q waarbij p staat voor prijs en q staat voor hoeveelheid (quantity).
p x q = omzet
14 x 600 = € 8.400,-
De bloemenwinkel rekent altijd gelijk met de consument af, zodat iedere maand € 8.400,- excl. btw op de bankrekening van de eenmanszaak staat bijgeschreven.
Let op: bij het omzet berekenen moet je altijd de verkoopprijs excl. btw nemen. De ondernemer draagt de btw over verkochte goederen en diensten immers af aan de Belastingdienst. Een klant betaalt in dit voorbeeld voor een bos bloemen dus geen € 14,-, maar € 14,84 incl. 6% btw. Voor uitgebreide uitleg over btw-tarieven & berekeningen verwijzen we naar het artikel btw berekenen. Alle voorbeelden hieronder zijn dus zonder btw.
Rekenvoorbeeld 2
In het eerste voorbeeld verkoopt de bloemenwinkel maar één product met één verkoopprijs. In de praktijk hebben bloemenwinkels (en de meeste andere bedrijven) veel meer producten en verkoopprijzen. Stel dat de bloemenwinkel drie soorten boeketten en twee soorten kamerplanten verkoopt:
- Boeket Standaard: € 14,-
- Boeket Groot: € 18,50
- Boeket Luxe: € 24,50
- Kamerplant type 1: € 35,-
- Kamerplant type 2: € 40,-
In februari verkoopt de bloemenwinkel 140 standaard, 90 grote en 56 luxe boeketten. Verder zijn er 94 kamerplanten van type 1 en 112 planten van type 2 over de toonbank gegaan.
De berekening is als volgt:
| Soort | Aantal (q) | Prijs (p) | Omzet (pxq) |
|---|---|---|---|
| B. Standaard | 140 | € 14 | € 1960 |
| B. Groot | 90 | € 18,50 | € 1665 |
| B. Luxe | 56 | € 24,5 | € 1372 |
| K. Type 1 | 94 | € 35 | € 3290 |
| K. Type 2 | 112 | € 40 | € 4480 |
| Totaal | 492 | € 12767 |
De maandomzet van februari is € 12.767,-. Procentueel wordt de hoogste omzet behaald door Kamerplant type 2 met 35,1% van het totaal aan inkomsten:
Een andere manier van kijken is door de producten op te delen in twee productgroepen / categorieën: boeketten en de kamerplanten. De kamerplanten leveren 60,9% en de bloemen 39,1% van de totale maandomzet op:
In de volgende paragraaf worden de omzetcijfers van deze bloemenwinkel verder geanalyseerd door meerdere maanden en jaren met elkaar te vergelijken.
Omzetanalyse
De bloemenwinkel bestaat vijf jaar en de verkoop groeit gestaag. De ondernemer wil graag meer inzicht in de financiële gegevens en duikt dieper in zijn administratie. De jaarcijfers van de afgelopen vijf jaar zijn als volgt:
Voorbeeld: Omzetgroei Bloemenwinkel
Door alle getallen op een rij te zetten komt de eigenaar erachter dat de omzet van zijn bloemenwinkel in 5 jaar tijd bijna is verdubbeld van € 61.178 naar € 119.719. De procentuele stijging is als volgt berekend:
De eigenaar berekent ook de omzetverandering per jaar:
| Jaaromzet | Omzetstijging |
|---|---|
| € 61.178 | n.v.t. |
| € 80.756 | 32,0% |
| € 90.882 | 12,5% |
| € 90.314 | – 0,6% |
| € 119.719 | 32,6% |
Uit de grafiek en de tabel valt af te lezen dat de omzetstijging in de jaren 2 en 5 het grootste was. In jaar 4 bleef de omzet nagenoeg gelijk t.o.v. jaar 3. De eigenaar kan de omzetontwikkeling van zijn bedrijf goed verklaren. Tijdens de laatste maanden van het eerste jaar heeft de bloemenwinkel veel reclame gemaakt. Er werden folders uitgedeeld in de buurt en er stond een aantal keer een grote advertentie in het plaatselijke huis-aan-huisblad. Dit heeft veel bekendheid opgeleverd waardoor in jaar 2 het aantal nieuwe klanten en de verkoopcijfers stegen.
De stijging in jaar 5 had een andere reden. De eerste vier jaar richtte de bloemenwinkel zich vooral op particulieren. Dit waren klanten die in de winkel kwamen of een bestelling in de webshop plaatsten. De eigenaar heeft in het vierde jaar veel tijd en energie gestoken in het werven van zakelijke klanten. Zo is de bloemenwinkel nu vaste leverancier voor drie bedrijven en levert hij wekelijks nieuwe boeketten af ter aankleding van de ontvangsthal, kantine en vergaderzalen. Dit verklaart de omzetgroei van jaar 5.
